Cuộc sống ngày càng có nhiều thử thách và sự cạnh tranh, tự lập là một kỹ năng vô cùng quan trọng. Đặc biệt, dạy tính tự lập cho trẻ không chỉ giúp trẻ phát triển toàn diện mà còn giúp trẻ tự tin, sẵn sàng đối mặt với những thử thách tương lai. Bài viết sau Tra Cứu Điểm Thi sẽ giới thiệu tới phụ huynh, thầy cô cách rèn luyện tính tự lập cho trẻ.

Trẻ phát triển tính tự lập khi nào?

Khoảng sau 1 tuổi, trẻ bắt đầu có khả năng tự làm một số việc đơn giản cho bản thân. Mỗi bé sẽ phát triển theo tốc độ riêng, tuy nhiên tính cách độc lập thường trở nên rõ ràng hơn sau 18 tháng tuổi.

• Từ 8 tháng tuổi: Bé bắt đầu hiểu mối liên hệ giữa các đồ vật và có thể sử dụng chúng đúng chức năng. Ví dụ như dùng lược chải tóc, dùng thìa xúc ăn.
• 11 tháng tuổi: Khi được người lớn mặc quần áo, bé sẽ bắt đầu chìa tay hoặc chân ra để hỗ trợ.
• 18 tháng tuổi: Ý thức về bản thân của trẻ phát triển rõ rệt. Bé có thể nhận ra mình trong gương và không còn cố chạm vào hình ảnh phản chiếu.
• 24 tháng tuổi: Bé cầm nắm đồ vật chắc chắn hơn. Sau giai đoạn này, trẻ thường trải qua giai đoạn “nói không” với nhiều thứ. Đây là cách bé khẳng định sự độc lập của mình.

Phát triển tính tự lập của trẻ là một quá trình tự nhiên và cần được cha mẹ khuyến khích. Cha mẹ có thể tạo cơ hội cho trẻ tự làm một số việc đơn giản như: tự ăn uống, tự mặc quần áo, tự dọn dẹp đồ chơi. Cha mẹ cũng nên kiên nhẫn và động viên khi trẻ gặp khó khăn, tránh quát mắng hoặc làm thay trẻ.

Xem thêm: >>> Trẻ mấy tuổi nên đi học mầm non? Lời khuyên dành cho cha mẹ

3 nguyên tắc ‘Vàng” cha mẹ lưu ý khi rèn luyện tính tự lập cho trẻ

Theo các chuyên gia giáo dục, tự lập là khả năng trẻ biết chủ động chăm sóc bản thân, tự làm chủ mọi hành vi và chịu trách nhiệm với các quyết định của mình. Tuy nhiên, phụ huynh cần phân biệt rõ ràng giữa việc dạy con tự lập và việc để con tự xử lý mọi vấn đề mà không có sự hỗ trợ của người lớn. Để giúp trẻ phát triển tính tự lập, phụ huynh cần nắm vững 3 nguyên tắc sau:

Kiên nhẫn

Đây là hành trình dài cần rất nhiều thời gian giúp trẻ hình thành khả năng tự lập. Cha mẹ cần kiên nhẫn, thống nhất cách giáo dục trong gia đình, tránh vì nóng vội mà làm thay con. Hãy kiên nhẫn chỉ bảo từ từ, nhẹ nhàng để trẻ tự giác thực hiện, hình thành thói quen, ý thức một cách tự nhiên và chủ động thay vì áp đặt.

Tạo môi trường tốt để bé phát triển

Hãy tạo điều kiện và môi trường thuận lợi để con rèn luyện kỹ năng tự lập dễ dàng. Ví dụ như sắp xếp các vật dụng cá nhân của trẻ ở những nơi thấp, gọn gàng để trẻ tự lấy và thực hiện mà không gặp khó khăn.

Cha mẹ nên làm gương cho con

Trẻ em thường có xu hướng bắt chước người lớn. Cha mẹ nên thực hiện các hành động như bỏ rác đúng nơi quy định, lau bàn khi đổ nước, cho quần áo bẩn vào máy giặt, dọn dẹp nhà cửa,… Đồng thời hướng dẫn, giải thích để trẻ quan sát và thực hiện theo.

Xem thêm: >>> 6+ cách rèn luyện tính tập trung cho trẻ ba mẹ nên biết

Hướng dẫn cách rèn luyện tính tự lập cho trẻ hiệu quả

Để trẻ hình thành tính tự lập, cha mẹ có thể làm theo hướng dẫn sau:

Rèn luyện kỹ năng tự chăm sóc bản thân

Rèn luyện kỹ năng chăm sóc bản thân không quá khó, ba mẹ có thể hướng dẫn bé làm từ những việc đơn giản nhất trong cuộc sống. Ví dụ như:

• Trẻ tự thay quần áo: Phụ huynh có thể bắt đầu dạy trẻ cách cởi và mặc quần áo từ 13-15 tháng tuổi. Để giúp trẻ mặc quần dễ dàng hơn, cha mẹ có thể hướng dẫn trẻ ngồi xuống khi mặc quần. Đặt quần áo bẩn vào rổ hoặc máy giặt sau khi thay là một hoạt động đơn giản để trẻ bắt đầu rèn luyện tính tự lập và ý thức vệ sinh cá nhân.
• Trẻ tự đi giày: Khi trẻ khoảng 2 tuổi, phụ huynh có thể dạy trẻ tự đi giày dép. Lúc này, trẻ đã khéo léo hơn, đồng thời đây là hoạt động quen thuộc hàng ngày nên trẻ dễ hình thành thói quen.

Rèn luyện kỹ năng tự giữ gìn vệ sinh

Giữ gìn vệ sinh là kỹ năng rất quan trọng. Bé nắm được cách giữ gìn vệ sinh sẽ giúp bảo vệ sức khoẻ. Cha mẹ có thể hướng dẫn bé từ những việc đơn giản sau:

• Trẻ biết tự rửa tay: Với trẻ từ khoảng 3 tuổi, cha mẹ có thể dạy trẻ về tầm quan trọng của vệ sinh tay và cách giữ tay sạch sẽ để ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn. Ví dụ, giải thích cho trẻ hiểu rằng bàn tay là nơi chứa nhiều vi khuẩn nhất trên cơ thể và việc không rửa tay thường xuyên có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm bệnh.
• Trẻ tự vệ sinh răng miệng: Khi trẻ khoảng 16 tháng, phụ huynh có thể bắt đầu dạy trẻ cách tự đánh răng. Dạy trẻ chải răng và lưỡi hai lần một ngày, vào buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ. Để tăng hứng thú, phụ huynh có thể cho trẻ xem video hoạt hình về việc đánh răng.

Qua cách áp dụng cách rèn luyện tính tự lập cho trẻ được Vnedu Tra Cứu Điểm phía trên, cha mẹ có thể khơi gợi sức mạnh tiềm ẩn, giúp bé trở nên tự tin, sáng tạo và góp phần vào việc xây dựng thế hệ trẻ đầy năng động, tự tin và sẵn sàng đối mặt với khó khăn, thách thức.